“డాక్టర్ అంబేద్కర్: సమానత్వ జ్యోతి, రాజ్యాంగ శిల్పి”

డాక్టర్ భీంరావ్ అంబేద్కర్, భారతదేశ సామాజిక న్యాయం, సమానత్వం కోసం అలుపెరగని పోరాటం సాగించిన మహానీయుడు. ఆయన జయంతి సందర్భంగా, ఆయన జీవిత విశేషాలను తెలుసుకోవడం ప్రతి భారతీయుడికీ గర్వకారణం.

ప్రారంభ జీవితం మరియు విద్య:
అంబేద్కర్ 1891 ఏప్రిల్ 14న మధ్యప్రదేశ్‌లోని మహో లో అస్పృశ్య కుటుంబంలో జన్మించారు. చిన్నతనంలోనే కుల వివక్ష, అసమానతలను ఎదుర్కొన్న ఆయన, విద్యపై అపారమైన ఆసక్తిని చూపించారు. బొంబాయిలోని ఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కాలేజీలో డిగ్రీ పూర్తి చేసి, బరోడా మహారాజా ఆర్థిక సహాయంతో అమెరికాలోని కొలంబియా యూనివర్శిటీలో ఎకనామిక్స్‌లో మాస్టర్స్, తర్వాత లండన్‌లో డాక్టరేట్ సాధించారు. ఆయన విద్యావంతుడిగా ఎదిగిన తీరు, అస్పృశ్యులకు విద్య అందుబాటులో లేని ఆ రోజుల్లో అసాధారణం.

సామాజిక సంస్కరణలు:
అంబేద్కర్ తన జీవితాన్ని అణగారిన వర్గాల ఉద్ధరణ కోసం అంకితం చేశారు. 1924లో బహిష్కృత హితకారిణీ సభను స్థాపించి, దళితులకు విద్య, ఉపాధి అవకాశాలను కల్పించేందుకు కృషి చేశారు. మహద్ సత్యాగ్రహం (1927)లో బహిరంగ నీటి సరస్సు నుంచి అస్పృశ్యులకు నీరు తాగే హక్కు కోసం పోరాడారు. 1930లో కలరం ఆలయ ప్రవేశ సత్యాగ్రహం ద్వారా దళితులకు ఆలయ ప్రవేశం కోసం ఉద్యమించారు.

రాజ్యాంగ నిర్మాణంలో భాగస్వామ్యం:
అంబేద్కర్‌ను “భారత రాజ్యాంగ జనకుడు”గా పిలుస్తారు. స్వతంత్ర భారత రాజ్యాంగ రచనా కమిటీ ఛైర్మన్‌గా, ఆయన సమానత్వం, స్వేచ్ఛ, న్యాయం వంటి సూత్రాలను రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచారు. మహిళలు, దళితులు, వెనుకబడిన వర్గాల హక్కుల కోసం ప్రత్యేక నిబంధనలను చేర్చారు. రిజర్వేషన్ విధానం ద్వారా సామాజిక న్యాయాన్ని సుస్థిరం చేశారు.

బౌద్ధమత స్వీకరణ:
కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా, సమానత్వాన్ని బోధించే బౌద్ధమతాన్ని 1956లో నాగ్‌పూర్‌లో లక్షలాది మంది దళితులతో కలిసి స్వీకరించారు. ఈ చరిత్రాత్మక నిర్ణయం దళిత సమాజంలో స్వాభిమాన ఉద్యమానికి ఊపిరి పోసింది.

సాహిత్యం మరియు వారసత్వం:
అంబేద్కర్ రాసిన “Annihilation of Caste”, “Who Were the Shudras?” వంటి రచనలు కుల వ్యవస్థపై లోతైన విశ్లేషణను అందించాయి. ఆయన స్థాపించిన సిద్ధార్థ కాలేజీ, పీపుల్స్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ వంటి సంస్థలు విద్యా వ్యాప్తికి దోహదం చేశాయి.

ముగింపు:
డాక్టర్ అంబేద్కర్ 1956 డిసెంబర్ 6న కన్నుమూశారు, కానీ ఆయన ఆలోచనలు, ఆదర్శాలు ఇప్పటికీ భారత సమాజాన్ని ప్రేరేపిస్తున్నాయి. ఆయన జయంతి సందర్భంగా, సమానత్వం, సామాజిక న్యాయం కోసం ఆయన చేసిన కృషిని స్మరించుకుందాం. “విద్య, సంఘటన, సంఘర్షణ” అనే ఆయన మంత్రాన్ని ఆచరణలో పెట్టి, న్యాయమైన సమాజ నిర్మాణానికి కట్టుబడదాం.

అంబేద్కర్ జయంతి శుభాకాంక్షలు!