మేడిగడ్డ బ్యారేజ్‌పై ఎన్‌డీఎస్‌ఏ నివేదిక: నిర్మాణ లోపాలు, అత్యవసర చర్యల సిఫారసు

మూడు బ్యారేజీల్లో నిర్మాణ లోపాలు, రిపేర్లకు రూ.600 కోట్ల భారం

హైదరాబాద్, ఏప్రిల్ 24: కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టులో భాగమైన మేడిగడ్డ (లక్ష్మీ) బ్యారేజ్‌లో 2023 అక్టోబర్‌లో ఏడో బ్లాక్‌లోని ఆరు స్తంభాలు కుంగిపోవడంతో బ్యారేజ్ పనిచేయకుండా పోయింది. ఈ ఘటనపై సమగ్ర అధ్యయనం కోసం తెలంగాణ ప్రభుత్వం 2024 ఫిబ్రవరి 13న చేసిన అభ్యర్థన మేరకు, నేషనల్ డ్యామ్ సేఫ్టీ అథారిటీ (ఎన్‌డీఎస్‌ఏ) ఒక నిపుణుల కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. సెంట్రల్ వాటర్ కమిషన్ మాజీ ఛైర్మన్ జె. చంద్రశేఖర్ అయ్యర్ నేతృత్వంలోని ఈ కమిటీలో సీడబ్ల్యూసీ, ఎన్‌డీఎస్‌ఏ, సీఎస్‌ఎంఆర్‌ఎస్, సీడబ్ల్యూపీఆర్‌ఎస్, ఐఐటీ ఢిల్లీ నిపుణులు ఉన్నారు.

2024 మార్చిలో కమిటీ మేడిగడ్డ, అన్నారం, సుందిళ్ల బ్యారేజీలను సందర్శించి, రాష్ట్ర ఇరిగేషన్ శాఖ అధికారులు, నిర్మాణ సంస్థలు, టీఎస్‌ఈఆర్‌ఎల్‌తో చర్చలు జరిపింది. 36 సమావేశాలు, డిజైన్ డాక్యుమెంట్లు, టెక్నికల్ డ్రాయింగ్‌ల సమీక్ష తర్వాత కమిటీ తన నివేదికను సిద్ధం చేసింది. మేడిగడ్డ బ్యారేజ్ వైఫల్యానికి ప్రధాన కారణాలుగా ప్లానింగ్, డిజైన్, నాణ్యత నియంత్రణ, నిర్వహణలో లోపాలను గుర్తించింది.

నివేదికలో కీలక అంశాలు:

• మేడిగడ్డ బ్యారేజ్ వైఫల్యం: ఫౌండేషన్‌లో ఇసుక బేరింగ్ సామర్థ్యం తక్కువగా ఉండటం, సెకాంట్ పైల్స్ వైఫల్యం, నీటి వేగం డిజైన్ సామర్థ్యాన్ని మించడం వంటి కారణాలతో ఏడో బ్లాక్ కుంగిపోయింది.
• మూడు బ్యారేజీల్లో లోపాలు: మేడిగడ్డతో పాటు అన్నారం, సుందిళ్ల బ్యారేజీల్లోనూ నిర్మాణ లోపాలు, నీటిని నిల్వ చేయడం వల్ల ఏర్పడిన ఖాళీలు గుర్తించబడ్డాయి. ఈ బ్యారేజీలను నీటి నిల్వకు ఉపయోగించకూడదని, కేవలం నీటి నియంత్రణకు మాత్రమే ఉపయోగించాలని నివేదిక స్పష్టం చేసింది.
• రిపేర్లు అసాధ్యం: ఏడో బ్లాక్‌ను రిపేర్ చేయడం సాధ్యం కాదని, దాన్ని కూల్చి కొత్తగా నిర్మించాలని ఎన్‌డీఎస్‌ఏ సిఫారసు చేసింది. డౌన్‌స్ట్రీమ్ భాగాలు, స్టిల్లింగ్ బేసిన్‌ను రీడిజైన్ చేయాలని సూచించింది.
• అత్యవసర చర్యలు: 2024 వర్షాకాలం ముందు పొంగిన నీటిని సురక్షితంగా గడిపించేందుకు, నిర్మాణానికి మరింత నష్టం జరగకుండా తాత్కాలిక చర్యలు చేపట్టాలని కమిటీ సిఫారసు చేసింది. అయితే, ఈ చర్యలు ఇంకా అమలు కాలేదని నివేదిక తెలిపింది.

సిఫారసులు మరియు హెచ్చరికలు:
ఎన్‌డీఎస్‌ఏ నివేదిక ప్రకారం, మేడిగడ్డ బ్యారేజ్‌లో జరిగిన నష్టం 2019లోనే గుర్తించిన లోపాలను సరిదిద్దకపోవడం వల్ల సంభవించిందని, అధిక నీటి వేగం కూడా ఒక కారణమని తేలింది. బ్యారేజీలను నిర్మించిన లార్సెన్ అండ్ టర్బో (ఎల్‌అండ్‌టీ) సంస్థ రూ.600 కోట్ల వ్యయంతో రిపేర్లు, పెండింగ్ పనులను పూర్తి చేయాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆదేశించింది. ఈ బ్యారేజీలను డ్యామ్ సేఫ్టీ యాక్ట్ కింద 2023 జూలైలోనే చేర్చారని, అంతకు ముందు నిర్లక్ష్యం వహించారని నివేదిక వెల్లడించింది.

ప్రభుత్వ చర్యలు మరియు విమర్శలు:
ఎన్‌డీఎస్‌ఏ తన తుది నివేదికను కేంద్ర జలశక్తి శాఖకు సమర్పించినట్లు తెలుస్తోంది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, ఎన్‌డీఎస్‌ఏ సిఫారసుల ఆధారంగా రిపేర్ పనులను చేపట్టాల్సి ఉంది. అయితే, జియో-టెక్నికల్ పరీక్షలు నిర్వహించకపోవడం, గ్రౌటింగ్ పనులను ఎన్‌డీఎస్‌ఏ అనుమతి లేకుండా చేపట్టడంపై విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. కాంగ్రెస్, బీజేపీ ప్రభుత్వాలు రాజకీయ కారణాలతో రిపేర్లను ఆలస్యం చేస్తున్నాయని బీఆర్‌ఎస్ నేత కవిత ఆరోపించారు, దీనివల్ల రైతులు నష్టపోతున్నారని పేర్కొన్నారు.

ముందస్తు చర్యల అవసరం:
మేడిగడ్డ, అన్నారం, సుందిళ్ల బ్యారేజీల నిర్మాణ సమస్యలు తీవ్రమైనవని, వీటిని పరిష్కరించకపోతే భవిష్యత్తులో భారీ వరదలు వస్తే నష్టం మరింత తీవ్రమవుతుందని ఎన్‌డీఎస్‌ఏ హెచ్చరించింది. నిర్మాణంలో లోపాలకు బాధ్యులైన వారిపై చర్యలు తీసుకోవాలని, పారదర్శకంగా రిపేర్ పనులు చేపట్టాలని నివేదిక సూచించింది. రైతుల జీవనాధారం, నిర్మాణ భద్రత కోసం వెంటనే చర్యలు తీసుకోవాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.