తెలంగాణ జ్వాలను రగిలించిన ముచ్చర్ల సత్యనారాయణ

ప్రజా గీతాలతో పోరాట చరిత్ర సృష్టించిన మహానేత!

తెలంగాణ ఉద్యమ జ్వాలలు రగిలించిన మహానుభావుడు ముచ్చర్ల సత్యనారాయణ

9వ వర్ధంతి సందర్భంగా ఘన నివాళులు

(Varun Mourya Maripala)

హైదరాబాద్, అక్టోబర్ 10: తెలంగాణ ఉద్యమానికి బలమైన ఆధారంగా నిలిచి, ప్రజా సమస్యలపై ధిక్కార స్వరంగా మారిన మాజీ మంత్రి, వైతాళికుడు, కవి-వాగ్గేయకారుడు సంగంరెడ్డి (ముచ్చర్ల) సత్యనారాయణ 9వ వర్ధంతి సందర్భంగా రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఘనంగా స్మరించుకున్నారు. తెలంగాణ ఉద్యమ రథసారథిగా, ‘జై తెలంగాణ’ పత్రిక స్థాపకుడిగా ఆయన చేసిన కృషి చిరస్మరణీయం. తన మాటలతో, పాటలతో అన్యాయాలను ఎత్తిచూపి ఉద్యమానికి జీవం పోశారు. 2016 అక్టోబర్ 10న హైదరాబాద్‌లో 83 ఏళ్ల వయస్సులో ఆయన కన్నుమూశారు. నేటికీ తెలంగాణ పోరాట చరిత్రలో అమరుడిగా నిలిచారు.

బాల్యం నుంచి పోరాట ప్రవాహం

1933 జనవరి 21న హనుమకొండ జిల్లా (అప్పటి వరంగల్) హసన్‌పర్తి మండలం ముచ్చర్ల గ్రామంలో నర్సయ్య, నర్సమ్మ దంపతులకు జన్మించిన సత్యనారాయణ చిన్నప్పటి నుంచే సామాజిక కార్యక్రమాల పట్ల ఆసక్తి కనబర్చేవారు. వ్యవసాయ ఆధారిత గ్రామీణ వాతావరణంలో పెరిగిన ఆయన విద్యార్థి దశలోనే నాయకత్వ లక్షణాలు కనబరిచారు. ‘శ్రీకృష్ణ తులాభారం’, ‘సత్య హరిశ్చంద్ర’ వంటి నాటకాల్లో నటించి, ప్రొఫెసర్ జయశంకర్‌లతో కలిసి మహిళా పాత్రలు పోషించి ప్రశంసలు అందుకున్నారు.

1959లో పంచాయతీ రాజ్ వ్యవస్థ ఆవిర్భవించినప్పుడు ముచ్చర్ల సర్పంచ్‌గా బాధ్యతలు స్వీకరించి, అనంతరం హనుమకొండ పంచాయతీ అధ్యక్షుడు, సమితి అధ్యక్షుడిగా రెండుసార్లు సేవలందించారు. ప్రజా సేవకు అంకితభావం కారణంగా ప్రజల మనసుల్లో *‘ముచ్చర్ల సత్యనారాయణ’*గా స్థిరపడ్డారు.

తెలంగాణ ఉద్యమంలో తొలి జ్వాలలు

1952లో జరిగిన ‘ఇడ్లీ సాంబార్ గో బ్యాక్’, ‘నాన్ ముల్కీ గో బ్యాక్’ ఆందోళనల్లో సత్యనారాయణ సక్రియ పాత్ర పోషించారు. ఆంధ్రాధికారుల నియామకాలపై నిరసనగా వరంగల్‌లో జరిగిన ఈ ఆందోళనల్లో ఆయన ప్రధాన నాయకుడిగా వెలుగులోకి వచ్చారు.

1969 తెలంగాణ విద్యార్థి ఉద్యమంలో ఆయన రచించిన ‘సంజీవరెడ్డి మామా’, ‘రావోయి రావోయి మర్రి చెన్నారెడ్డి’ వంటి పాటలు ప్రజల్లో జోష్ నింపాయి. ఉద్యమ స్లోగన్లుగా మారిన ఈ పాటలు ప్రజల్లో తెలంగాణ భావాన్ని రగిలించాయి.

టి. పురుషోత్తం రావుతో కలిసి ‘తెలంగాణ రక్షణ సమితి’ స్థాపించి, రాష్ట్రవ్యాప్తంగా సమావేశాలు నిర్వహించారు. 2000 దశకంలో కె. చంద్రశేఖర్ రావు నాయకత్వంలో మరోసారి రగిలిన ఉద్యమానికి ఆయన పునరుత్తేజం ఇచ్చారు. యువతను ప్రసంగాలు, పాటలతో ప్రేరేపించారు. ‘జై తెలంగాణ’ పత్రికను స్థాపించి ఉద్యమానికి చరిత్రాత్మక పునాది వేశారు.

రాజకీయ జీవితం: ప్రజాసేవే ధ్యేయం

1983లో హనుమకొండ నియోజకవర్గం నుండి తెలుగుదేశం పార్టీ అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి, కాంగ్రెస్ సీనియర్ నేత తి. హయగ్రీవాచారిని 21,415 ఓట్ల మెజారిటీతో ఓడించి ఎమ్మెల్యేగా విజయం సాధించారు. ఎన్‌.టి. రామారావు మంత్రివర్గంలో రవాణా మంత్రిగా సేవలందించారు. ఐదుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికైనా ఆయన ప్రజా పక్షపాత స్వభావం, నిస్వార్థతను ఎప్పుడూ విడువలేదు.

సాహిత్య, సంస్కృతి రంగాలకు విశేష దోహదం

వాగ్గేయకారుడిగా, ప్రజా కవిగా సత్యనారాయణ విపరీతమైన ఖ్యాతి పొందారు. ‘పంచాయతీ వచ్చిందిరా పల్లోడా’ వంటి పాటలు గ్రామీణ ప్రజలకు చైతన్యం నింపాయి. ఆయన జీవితం, పోరాటాలను ప్రతిబింబించే పి. చంద్ రచించిన ‘ధిక్కార కేరటం’ పుస్తకం 2017 నవంబర్ 9న హనుమకొండ పబ్లిక్ గార్డెన్‌లో ఆవిష్కరించబడింది.

బోజరాజ్, యోగిరాజ్, పృథ్విరాజ్, మాధవి – ఈ నలుగురు సంతానాన్ని ఆశీర్వదించి వెళ్లిన సత్యనారాయణ, తెలంగాణ సాంస్కృతిక వారసత్వానికి శాశ్వత స్ఫూర్తిగా నిలిచారు.

వర్ధంతి సందర్భంగా ఘన నివాళులు

ఈరోజు వర్ధంతి సందర్భంగా టీఆర్‌ఎస్ నేతలు, ఉద్యమవేత్తలు, సాంస్కృతిక వర్గాలు హైదరాబాద్, వరంగల్‌లో స్మారక కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. ప్రొఫెసర్ జయదీర్ తిరుమల రావు పేర్కొన్నట్లుగా, “ముచ్చర్ల సత్యనారాయణ జీవితం ఒక మహా ప్రవాహం — అలాంటి నాయకులు అరుదు” అన్నారు. విమలక్క వంటి నేతలు ఆయనను *“తెలంగాణ వైతాళికుడు”*గా అభివర్ణించారు.

తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడినా ఆయన ఆలోచనలు, పాటలు ప్రజల్లో నేటికీ పోరాటస్ఫూర్తిని రగిలిస్తూనే ఉన్నాయి. ముచ్చర్ల సత్యనారాయణకు ప్రజలు, ఉద్యమవేత్తలు ఘన నివాళులర్పించారు.